ALTINYAYLA TARİHİ
Altınyayla İlçesi, 6 asır önce kurulduğu, eski adının Tonus ve Tonus kariyesi olduğu Osmanlıca yazılı bulunan tapulardaki deyimlerden anlaşılmaktadır.
Eski adı Tonus olan Altınyayla, tarihinin ilk çağlarından bu güne kadar sırasıyla Anadolu’da medeniyetler kuran Mezopotamya, Hitit, Roma, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerinin yerleşim merkezi oluşmuştur.
Osmanlı İmparatorluğu zamanında ve 1882 yıllarında Sivas vilayeti 4 sancak, 26 kaza 247 nahiyeden meydana gelmiş, bunlardan merkez sancağı Sivas olmak üzere, Pınarbaşı, Koçgirli, Zara, Divriği, Hafik, Gürün, Yıldızeli ve Tonus Sivas vilayetinin merkezi sancağı arasında yer aldığı bilinmektedir.
Bu dönemde Sivas beylerbeyliğine bağlı bir sancak olarak teşkilatlanan Tonus (Altınyayla) önemli bir konaklama yeri olmuştur. Şarkışla İlçesine bağlı nahiye olarak faaliyetini sürdürmekte iken 1972 yılında yurt genelinde yapılan yerleşim birimleri isim değişikliği esnasında Tonus’un adı Altınyayla olarak değiştirilmiştir.
1972 Yılında Belediye teşkilatı kurulan Altınyayla 9 Mayıs 1990 tarih ve 3644 sayılı kanunla 20 Mayıs 1990 tarihinde İlçe statüsüne kavuşmuştur.
Arkadaşına Gönder
Altınyayla Camii: 1895 yılında Mahmut, Müştak ve Salman ustalar tarafından yapılmıştır. camiyi yaptıran ise Tonuslu Ahmet Ağadır. Bu bilgilere ait kitabeler cami içerisindeki direklerde yazılıdır. Ahşap işçiliği mükemmel olan camii, kare planlıdır. Tavan ve direklerde kök boya ile kalem işleri yapılmıştır. İlçe çevresinde kale kalıntıları ve höyükler bulunmaktadır.
Sarissa: Kuşaklı örenyeri olarak bilinen Sarissa, Hititlerin önemli yerleşimlerinden biridi. Sarissa Hititlerin büyük kentlerinden biridi. Kazılarda büyük bir tapınağa, bir mektuba, çömlekten yapılmış ikiz boğa Rhyton heykeline ve çeşitli tabletlere bulundu. M.Ö. 1285 yılında Mısırlılarla Hititler arasında yapılan tarihin devletlerarası ilk barış olan Kadeş Anlaşması metninde, Sarissa'nın Fırtına Tanrısı'nın şahitlik etmiştir ifadesi yer alıyordu. Kazıları Marburg Üniversitesi'den gelen Arkeolog Prof. Dr. Andreas Müller Karpe sürdürmektedir.
Kuşaklı höyüğünün güneyinde, Hitit barajı ve açıkhava tapınağı yer almaktadır. Mezra yaklaşık 1,5 km. uzaklıktadır. Kuşaklı höyüğünün içme suyunun karşılandığı ve dinsel ayinlerin yapıldığı bir alandır. Güney kısmı kayalık ve dik yamaçlardan oluşan bir düzlükte taşlarla set yapılarak gölet oluşturulmuştur. Göletin batı tarafında Hitit yazılı metinlerinde geçen Huwaşi Taşı'nın bulunduğu tapınma alanının mimari öğeleri, kuzeyde suyun tahliye edildiği taştan örülen kanallar, doğu ve batı yönde bazı mimari kalıntıların izleri görülür. Kuşaklı Hitit Kral'ının burada bazı dini törenlere katıldığı Hitit Yazılı metinlerinden anlaşılmaktadır.
Altınyayla; kuzey batısında Şarkışla, kuzey doğusunda Ulaş ve Sivas, güney doğusunda Kangal, güney batısında Pınarbaşı (Kayseri) ile çevrili bulunmaktadır. İlçede İç Anadolu Bölgesi'nin sahip olduğu karasal iklim hüküm sürmektedir.
Arazinin % 70’i yayla % 30’u dağlıktır. Güney batısında Karatonus dağı, kuzeyinde Tonus Ovası, güneyinde İncecik ve Mergesen Yaylası, güney doğusunda Yücekaya Yaylası mevcuttur. Yüzölçümü 647 km²’dir.
İlçemizde 1 İlçe Belediyesi 2 de Kasaba Belediyesi olmak üzere toplam 3 Belediye teşkilatı mevcut olup, köy sayımız 14, mezra sayımız 6 olmak üzere, İlçemizdeki toplam yerleşim sayısı 22 dir. Ancak BaşbakanlıkTürkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sayım sonuçlarına göre ilçemiz merkez 3100 belde ve köyleri dahil 10548 olarak belirlenmiştir.
Son Güncelleme ( Pazartesi, 15 Mart 2010 14:44 )
Konu: Altınyayla Tarihi 
Şubat 8th 2011, 02:37
